Георгий Ибушев: "Мәҗүсилек ул кешенең яраткан күлмәге кебек"

- Бездә ислам дине булмаган, ислам җыр-биюне бик нык тыйган. Бездә бик күп нәрсә мәҗүсилектән килгән. Кешенең яраткан күлмәге була, аны киясең-киясең дә, ул туза, аннары аны жәллисең. Шуның кебек мәҗүсилек тә кешенең канына сеңгән була, шуңа күрә бездәге җыр-биюләр, киемнәр, музыка уен кораллары зур дәрәҗәдә сакланып калган.

Элек түгәрәк уеннар да булган, хәзер алар инде бик юк. Әниләр, әбиләр түгәрәк уен бер урамга гына сыймый иде дип, сөйләгәннәрен хәтерлим. Аннан соң бездә Пасхага каршы көнне, төнге сәгать уникедә искиткеч зур Лагун учаклары ягалар. Боларның бөтенесе дә безнең җыр-бию, аш-су, яшәешебездә бик зур эз калдырган. Бездә бик озак еллар буе барысын да телдән-телгә тапшыру сакланып килгән.

Мәсәлән, бездә керәшеннәрдә [йа], [йу], [в] юк, алар бөтенесе дә гарәпләрдән кергән. Башта болгарлар да безнеңчә җырлаган, әкренләп аларда ул югалган. Ә мишәрләрдә керәшен авазлары, җырлары билгеләре күпмедер бар. Татарларның чын-чынлап җырлый башлаулары революциядән соң гына башланган, урам буйлап, гармун күтәреп җырлап йөрү ярамаган. Ләкин алар да качып булса да, саклап калганнар, үсеш туктамаган, ләкин ул әкренрәк, йомылган рәвештә барган. Шуңа күрә, керәшен ансамбле өчен искиткеч байлык бар, аны куллана белергә генә кирәк. 

Фото: Салават Камалетдинов

Гөлия ХӘСБИУЛЛИНА, “Татар-информ”